Polski bohater i pionier przemysłu petrochemicznego w Albercie

Był polskim patriotą i wrogiem nazistów i Sowietów, został pionierem przemysłu petrochemicznego Alberty.*

W miniony piątek Harald Krusche** obchodziłby swoje sto piąte urodziny. Z tej okazji prawie dwieście osób zebrało się się w Klubie Glencoe w Calgary aby wspominać życie wielkiego Polaka, którego wojenne losy przywiodły do Kanady..

Krótki Życiorys Haralda***

Choć urodził się w Łodzi, Harald Krusche wychował się w rodzinnym gronie Pabianickich przemysłowców otoczony ideami patriotyzmu polskiego, wspaniałego dowcipu i przedsiębiorczości. Kruschowie pochodzą z Południowej Francji z rodziny hugenockiej, a gdy na przełomie 19 wieku wyemigrowali do Polski z Łużyc, należeli do Braci Morawskich. Ojciec Haralda, Edward, był absolwentem szwajcarskiej politechniki w Winterthur, inżynierem chemikiem specjalistą od barwienia. Miał własną fabrykę chemiczną. Harald skończył Gimnazjum Jędrzeja Śniadeckiego w Pabianicach. Jedyna siostra, Nora, 1912-2004, (AK "Karin") została profesorem dr. hab. ogrodnictwa na SGGW w Warszawie (Polonia Restituta, 1973.) Podchorążówkę w Grudziądzu Harald ukończył w 1929/1930 roku. W 1932 otrzymał nominację na podporucznika. Był wtedy studentem Politechniki Gdańskiej na Wydziale Chemicznym. Na skutek działań hitlerowskich na Politechnice w Gdańsku przeniósł się z kilkoma kolegami na Politechnikę Lwowską. Tam ożenił się z Janiną Wierzyńską, mgr WSHZ, córką Hieronima, pisarza i publicysty i Marii d'Abancourt. Razem jeździli do Tatr na narty i pływali kajakiem na Polesiu. Należał wtedy do 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich. W roku 1939, 23 marca, został zmobilizowany przy 27 Pułku Ulanów, jako dowódca kolumny taborowej na etacie majora.

Wojna zastała Haralda pod Sierpcem gdzie działał w sztabie dowódcy Nowogrodzkiej Brygady Kawalerii generała Andersa do 27 września, kiedy jednostka została rozwiązana. Był świadkiem w majątku “Wiązowna” jak generał Anders dostał wiadomość 17 września o ataku Bolszewików. Resztę wojny przeżył w Oflagu IIC w Woldenbergu. Cały rozdział można napisać o tych przeżyciach - na przykład jak z dwoma kolegami, Andrzejem Szczerbą i majorem dypl. Feliksem Szymańskim, cichociemnym, dostali się do Szwecji, przepływając z Danii łódką wiosłową. W Szwecji został oddelegowany przez Ambasadę Polską i przez Czerwony Krzyż wraz z grupą lekarzy Szwedzkich do ewakuacji obozu Bergen-Belsen. Ze Szwecji przedostaje się do Wojska Polskiego w Anglii, przydzielony do technicznej jednostki w Dundee, w Szkocji. Dostał zezwolenie z wojska na skończenie studiów na uniwersytecie w Londynie, w Imperial College, gdzie zrobił pracę dyplomową u profesora Turskiego z Politechniki Warszawskiej. Turskiemu złożył sprawozdanie o działaniach naukowych/technicznych w Woldenbergu, gdzie na prośbę generała Kuropieski, Harald Krusche prowadził wykłady o przemyśle dla oficerów dyplomowanych. W Londynie dowiaduje się, że żona zginęła w Powstaniu Warszawskim.

Decyduje się na emigrację do Kanady gdzie go kuszą Góry Skaliste, dzikie lasy, i nowe tereny naftowe. Przez cztery lata jest kierownikiem pierwszej w Kanadzie fabryki propanu. W roku 1951 ożenił się z Magdaleną Suską, geologiem, córką Juliana i Heleny z Grobickich. Wszyscy razem tworzą w nowym kraju rodzinę o polskiej tradycji i międzynarodowych poglądach. Sprawę Polski zawsze stawiają na pierwszym miejscu. Zostaje Harald zatrudniony przez amerykańską firmę, Celanese, do wybudowania nowej fabryki chemicznej koło Edmontonu. Tam wiele lat pracuje jako kierownik techniczny na różnych szczeblach. Współpracuje z wydziałem inżynierii chemicznej Uniwersytetu Alberty. Zatrudnia o ile to tylko możliwe Polaków.

W roku 1962, zaprasza Arkadego Fiedlera i Witolda Chromińskiego do ekspedycji geologicznej żony - nakręca film w czasie tej historycznej wyprawy. W roku 1966, z ramienia Polonii, (Canadian Polish Academic Club) przygotował na uroczystość Stulecia Kanady w Jubilee Auditorium wykład z przeźroczami o Polonii w Kanadzie. W 1968 zostaje pierwszym kierownikiem ochrony środowiska w mieście Edmonton. Jest współzałożycielem "Environment Conservation Authority", pierwszej wszechstronnej organizacji ochrony środowiska w Albercie.

Przechodzi na emeryturę w 1975 r. i buduje w stoczni w Portland, Oregon w Stanach Zjednoczonych, jacht pełnomorski, którego ochrzczono nazwą Bachmat. Żegluje na Pacyfiku. Buduje domek na Hawajach. Pisze pamiętnik. Uczestniczył w dwóch zjazdach kawalerii w Grudziądzu. Całe życie miłuje przyrodę, wszystkie sporty, muzykę, góry, samochody i mechanikę. Teraz bawi się w astrofizykę - rozważa istotne pytania wszechświata.